Ci, którzy zrobili to jako pierwsi.

6 sierpnia 2018

Jak wyglądałaby świat bez odkrywców? Bez pionierów? Bez tych, którzy dokonali czegoś jako pierwsi? Możemy od razu odpowiedzieć – marnie. Na szczęście w samej istocie życia zakodowane jest pragnienie odkrywania i przekraczania granic. I nie dotyczy to wyłącznie człowieka!

Jakie było najważniejsze odkrycie na Ziemi? Kogo należy uznać za najważniejszego z pionierów? Pewnie tę ciekawską rybę, która jakieś 530 milionów lat temu, jako pierwsza, wypełzła na suchy ląd. W kategoriach nauki, ewolucji, życia, a nawet tylko historii bardzo odległego potomka owej ryby – człowieka – było to najdonioślejsze odkrycie, dokonane przez jakąkolwiek, żyjącą na Ziemi istotę. Czy ta ryba zrobiła to dla sławy albo pieniędzy? Jasne, że nie. Była to demonstracja niepowstrzymanego pędu życia do odkrywania, doświadczania i poszukiwania. Ten sam pęd, ten sam duch, to samo pragnienie kierowało innymi, ludzkimi odkrywcami przez ostatnie wieki.

Rzymianie

Rzymianie dokonali wielu odkryć w Europie, Azji i Afryce. W dziedzinie inżynierii, ale również w dziedzinie odkryć geograficznych. W 61 roku naszej ery cesarz Neron wysłał małą grupę swoich Pretorian w celu znalezienia źródeł Nilu. Jak wiadomo, z wielu różnych źródeł, wyprawa dotarła aż do 5 stopnia szerokości północnej, osiągnąwszy skalny przełom Nilu w okolicach dzisiejszej miejscowości Dżuba w Sudanie. Był to wyczyn niesamowity, zważywszy, że na drugą taką wyprawę trzeba było czekać aż do 1863 roku! Nie znamy, niestety, imion tych podróżników. Wiemy tylko, że udało im się szczęśliwie wrócić do Rzymu. Zebrali oni również bardzo dokładne informacje o rzeczywistych źródłach wielkiej rzeki, z których później korzystali wybitni rzymscy uczeni.

Chińczycy

Chińczycy również byli wielkimi odkrywcami. Przez lata podróżowali przez Ocean Indyjski, okrążając Półwysep Arabski i docierając aż do Egiptu. W żegludze pomagało im wielkie odkrycie, którego dokonali – kompas magnetyczny . Pierwszy opis kompasu znajdziemy w pismach chińskiego uczonego Szen Kua. Datuje się je na 1088 rok. Po raz pierwszy kompas został użyty na szeroką skalę w XII wieku naszej ery za czasów dynastii Song.

Wikingowie

Tym również trudno było usiedzieć w jednym miejscu. Niejaki Leif Szczęśliwy był zapewne pierwszym Europejczykiem, który dopłynął do Ameryki Północnej. A zrobił to prawie 500 lat przed Krzysztofem Kolumbem! Jego ojciec Eryk Rudy, również dokonał nie lada odkrycia. W 982 roku naszej ery pożeglował z dzisiejszej Islandii w kierunku tajemniczych zachodnich lądów. Wrócił po trzech latach i starał się przekonać swoich ziomków do osiedlenia się w nowo odkrytym kraju. Aby ich do tego zachęcić nazwał tajemniczą krainę Grenlandią. Zapomniał tylko wspomnieć, że 80 procent wyspy pokryte jest przez lądolód. Jest to druga co do wielkości pokrywa lodowa na Ziemi, po lądolodzie Antarktydy.

Polinezyjczycy

Nie zapominajmy o nich! Ci mieszkańcy wysp na Oceanie Spokojnym odkrywali tajemnice oceanu przez 5000 lat. Efektem czego było m.in. odkrycie Nowej Zelandii w 1280 AD. Polinezyjczycy rozwijali również technikę marynistyczną. Na ich konto trzeba zapisać skonstruowanie kanu z tzw. pływakiem. Jest to drewniane urządzenie, które, przymocowane do boku łodzi, znacznie zwiększa jej stabilność podczas rejsu.

Wielkie Odkrycia Geograficzne

Tak nazywamy przełom XV i XVI wieku. Wtedy Europejczycy dosłownie wpadli w szał odkrywania. Wspomnijmy tylko te najważniejsze odkrycia: opłynięcie Przylądka Dobrej Nadziei przez Diasa (1488), odkrycie Ameryki przez Kolumba (12 października1492), a następnie jej podbój, podróż Vasco da Gamy do Indii (1498) oraz pierwsza podróż dookoła

świata Magellana (1519-1522). Erę wielkich odkryć kończy odkrycie Australii, być może dokonane przez Portugalczyków już w XVI wieku. Australia ich jednak nie zainteresowała, gdyż wydawała się niezamieszkana i nieprzyjazna dla człowieka pod względem przyrodniczym i klimatycznym.

Ostateczna granica

Pragnienie odkrywania, zdobywania i przekraczania kolejnych granic ciągle buzuje w nas bardzo mocno. Tylko teraz, w celu jego zaspokojenia, opuszczamy Ziemię, dobrze znany nam świat. Na najbliższe lata planowana jest załogowa misja na Marsa, a z sondą Voyager opuszczamy Układ Słoneczny. Voyager będzie odbywał podróż międzygwiezdną przenosząc na swoim pokładzie 12-calowe płyty gramofonowe wykonane z pozłacanej miedzi. Zapisane są na nich pozdrowienia w 55 językach (w tym polski,), muzyka oraz dźwięki i obrazy przedstawiające różnorodność życia i kultur Ziemi.

Jeżeli kiedyś jakaś obca cywilizacja odkryje Voyagera i przesłucha płyty powinna docenić nie tylko wielką różnorodność życia na planecie Ziemi, ale również niezwykłe pragnienie jej mieszkańców do pokonywania kolejnych barier i ograniczeń.